पथरीशनिश्चरेमा चाम्लिङ राई भाषाको पुस्तक हस्तान्तरण, भाषा संरक्षणमा नयाँ पहल

पथरीशनिश्चरे मोरङ। स्थानीय भाषाको संरक्षण र विकासमा पथरीशनिश्चरे नगरपालिकाले ठूलो कदम चालेको छ। नगरको सुनाखरी माध्यमिक विद्यालयमा चाम्लिङ राई भाषाका पुस्तकहरू हस्तान्तरण गर्दै, भाषा संरक्षणको अभियानलाई अझै सशक्त बनाएको छ। चाम्लिङ राई भाषामा पठनपाठन भइरहेको यस विद्यालयले, तीन वर्षसम्म पुरानै पुस्तकहरूमै निर्भर भए पनि अब कक्षा ५ सम्मका लागि नयाँ पुस्तकहरू पाएको छ।

सुनाखरी माविमा सन् २०७७ देखि चाम्लिङ राई भाषाको अध्ययन हुँदै आएको छ। किरात राई यायोक्खा र स्थानीय निकायको पहलमा, राष्ट्रिय पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले यसअघि कक्षा ३ सम्मका लागि पाठ्यपुस्तक दिएको थियो। तर, पुस्तक अभाव हुँदा तीन वर्षदेखि पुरानै पुस्तक पढाइरहेका विद्यार्थीहरूलाई यसपटक नगरपालिकाले आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा कक्षा ५ सम्मका लागि नयाँ पुस्तकहरू उपलब्ध गराएको प्रधानाध्यापक भूमिकादेवी मगरले जानकारी दिनुभयो ।

भव्य पुस्तक हस्तान्तरण समारोह

पुस्तक हस्तान्तरण समारोहमा नगर प्रमुख मोहनप्रसाद तुम्बापो, शिक्षा विभाग प्रमुख नवीन खुलाल, वडा अध्यक्ष भीमकुमार राई, किरात राई यायोक्खाका केन्द्रीय उपमहासचिव अर्जुन जम्नेली राई, नगर अध्यक्ष प्रेम वाम्बुले राईलगायतका विशिष्ट अतिथिहरूको उपस्थिति थियो। विद्यालय व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष प्रदीपकुमार राई, प्रधानाध्यापक भूमिकादेवी मगर, र भाषा शिक्षिका नुमा राईलाई संयुक्त रूपमा पुस्तकहरू हस्तान्तरण गरियो।

शिक्षा विकासमा प्रतिबद्धता

नगर शिक्षा विभाग प्रमुख नवीन खुलालले भाषिक पाठ्यपुस्तकको अभाव हुन नदिने प्रतिबद्धता व्यक्त गर्दै भने, “हामी शैक्षिक वातावरणलाई बलियो बनाउन निरन्तर लागिपर्नेछौं। भाषिक विविधताको जगेर्ना गर्न नगरको अठोट दृढ छ।”

कार्यपालिका सदस्य भीमकुमार राईले स्थानीय भाषाको संरक्षण र प्रवर्द्धनलाई प्राथमिकता दिँदै भने, “स्थानीय सरकारले भाषा र संस्कृतिको जगेर्ना गर्दै शिक्षा क्षेत्रमा दीर्घकालीन सुधार ल्याउनेछ।”

भाषा संरक्षणको राष्ट्रिय महत्व

किरात राई यायोक्खाका उपमहासचिव अर्जुन जम्नेली राईले राज्यले भाषा विकासका लागि नीति तथा योजना बनाए पनि स्थानीय स्तरमा त्यसको प्रभावकारी कार्यान्वयन नभएकाले सबैले थप सक्रियता देखाउनुपर्ने बताए।

नेपालको संविधानले सबै मातृभाषाहरूलाई राष्ट्रिय भाषा घोषित गरेको छ भने संघीय शिक्षा ऐन, राष्ट्रिय शिक्षा नीति, र स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनले स्थानीय भाषामा पठनपाठनको वातावरण सिर्जना गर्न स्पष्ट रूपमा उल्लेख गरेको छ। तर, कतिपय स्थानीय निकायहरूमा पाठ्यक्रम निर्माण नहुँदा, अंग्रेजीलाई ऐच्छिक विषयको रूपमा प्राथमिकता दिइएको छ।

भविष्यप्रतिको आशा

चाम्लिङ राई भाषा मात्र नभई, नगरका अन्य विद्यालयहरूमा लिम्बू र संस्कृत भाषाको पठनपाठन पनि भइरहेको छ। यसले पथरीशनिश्चरे नगरपालिकालाई एक समावेशी भाषिक शिक्षाको केन्द्र बनाएको छ।

पथरीशनिश्चरे नगरपालिकाको यो कदमले स्थानीय भाषाहरूको संरक्षणमा अन्य पालिकाहरूका लागि एउटा उदाहरणीय काम गरेको छ। भविष्यमा पनि यस्ता पहलहरूले मातृभाषाको जगेर्ना गर्ने र स्थानीय संस्कृतिको रक्षा गर्ने अपेक्षा गरिएको छ।